احساس تنهایی سالمندی

سالمندی فرایندی است که تمام موجودات زنده از جمله انسان را در برمی‌گیرد. سالمندی، بالارفتن سن بیماری نیست بلکه یک پدیده حیاتی است که همگان را شامل می‌شود و در واقع یک سیر طبیعی است که در آن تغییرات فیزیولوژیکی و روانی در بدن رخ می‌دهد. پیشرفت چشم‌گیر در علوم پزشکی، بالارفتن سطح بهداشت جامعه و امکانات زیستی، کاهش مرگ و میر میانگین عمر بشر را بالا برده است. امروزه جمعیت افراد 60 سال و بالاتر در جهان تقریباً با جمعیت کودکان زیر 5 سال برابری می‌کند.

افزایش جمعیت سالمندی سبب شده است محققان و متخصصان به تدریج بر اهمیت توجه به سالمندان صحه گذاشته و فراهم آوردن امکانات لازم را برای خدمات ویژه در این زمینه توصیه می‌کنند. چندین عامل خطر آفرین‌روانی اجتماعی مانند فقدان نقش‌های اجتماعی، از دست دادن استقلال، مرگ دوستان و بستگان، افزایش انزوا و تنهایی، محدودیت‌های مالی و کاهش سلامت جسمی و روانی بر سلامت سالمندان تأثیر منفی می‌گذارد.

شناسایی این گونه مشکلات و پیشگیری از آن‌ها در افزایش کیفیت مستقل سالمندان نقش مهمی ایفا می‌کند.

یکی از مهم‌ترین مشکلات رنج بار که کمتر به آن توجه شده است، مسئله احساس تنهایی در سالمندان است که بسیاری از سالمندان در جوامع مختلف آن را تجربه می‌کنند. زیرا به دلیل کاهش تعاملات ناشی از نقضان سلامت جسمی و فوت نزدیکان در معرض خطر انزوا و تنهایی هستند، بسیاری از سالمندان دوران پیری را به عنوان دوران تنهایی توصیف کرده و به عنوان یک تجربه ناخوشایند از آن هراس دارند. بنابراین همان‌گونه که یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد احساس تنهایی یک سبب شناختی در سلامت و بهزیستی است و پیامد های آنی و دراز مدت جدی در بهداشت روانی دارد و اگر سالمندی احساس تنهایی نداشته باشد، عملکرد جسمانی و روانی بهتری خواهد داشت. پژوهشگران معتقند عوامل بسیاری از جمله افسردگی، اضطراب، وضعیت سلامت روانی، افکار خودکشی، حمایت خانواده، با احساس تنهایی در ارتباطند.

احساس تنهایی، مجموعه ای پیچیده از احساس ها و شناخت‌ها، پریشانی‌ها و تجربه هیجان‌های منفی است که از کمبودهای ادراک شده فردی در روابط خصوصی و اجتماعی ناشی می شود. احساس تنهایی، به عنوان مشکلی رایج و تجربه ای منفی برای افراد مسن در جوامع علمی و پژوهش‌های مربوط به تندرستی گزارش شده است. شواهد نشان می دهد احساس تنهایی پدیده ای گسترده و فراگیر است و سالمندان، در معرض خطر بالاتری از احساس تنهایی هست.