نظریه بهزیستی روانشناختی سالمند

بهزیستی روانشناختی سالمند یک مفهوم چند مولفه ای است که مسائل اجتماعی و روانشناسی را شامل می‌شود. این مولفه‌ها عبارت از پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، خود مختاری، تسلط بر محیط، زندگی هدفمند و رشد شخصی است. بنابراین بهزیستی روانشناختی به معنای قابلیت یافتن تمام استعدادهای فرد است و در این رویکرد تمرکز بر سلامتی و بهزیستی از جنبه ی مثبت و نیز توضیح و تبیین ماهیت روان شناختی بهزیستی است.

به عبارتی دیگر بهزیستی روان شناختی از جمله مفاهیم و سازه های بهنجار مورد توجه و مطالعه ی روان شناختی مثبت است. بر اساس مطالعه محققان، بهزیستی روان شناختی با مولفه‌های پایگاه اقتصادی- اجتماعی، جنس، وضعیت تاهل، روابط خانوادگی و خویشاوندی، روابط اجتماعی، ضعف جسمانی، سن، نگرش مثبت به سالمندی و امکانات رفاهی رابطه دارد. نشان داد سالمندانی که دارای رضایت بالای یاز نیازی های روانی خود هستند، در مقایسه با شرکت کنندگان با رضایت کم، به طور قابل توجهی دارای سطوح بالاتری در مولفه های هدف در زندگی و رشد شخص بودند و احساس افسردگی پایین‌تری گزارش داده بودند. به علاوه، شواهد نشان می دهد که بین سن، استقلال و شاخص های رضایت روانی از جمله رفاه و عملکرد مطلوب رابطه مثبتی وجود دارد.

رویکرد روانشناسی مثبت‌نگر، رویکردهای نوینی روانشناسی است که به شیوه‌های بهبود سلامت روانی سالمندان می‌پردازد.

برخی از دانشمندان نخست شادی را موضوع روانشناسی مثبت نگر می دانستند. اما با گذشت زمان، بهزیستی را جایگزین شادی نمود. این دانشمندان معتقد بودند بهزیستی یک ساختار است که هدف آن افزایش شکوفایی و رسیدن به زندگی کامل و عمیق است. از جمله رویکردهای حوزه ی روانشناسی که نگرشی مثبت به انسان دارد، رویکرد روانشناسی مثبت نگر است. روانشناسی مثبت اصطلاحی است که مطالعه ی هیجان های مثبت، ویژگی های شخصیتی مثبت و سازمان سالم و قوی از جمله خانواده را در بر می‌گیرد.

اکنون در روانشناسی هنگام آن رسیده است که به جای تاکید بر عواطف منفی، عواطف مثبت را در یابیم و به جای انگشت گذاشتن روی نقاط ضعف انسان، به توانمندی های انسان توجه کنیم. سلیگمن شادی را حق طبیعی هر انسانی می‌داند که برای دستیابی به آن باید برنامه ریزی و تلاش کرد. او شادی واقعی را غیر قابل حصول و دست نیافتنی نمی داند بلکه آن را واقعیتی می داند که زندگی را شیرین تر و روابط انسانی را سرشار و غنی می‌کند. عموم مردم خوش بینی را به صورت در نظر گرفتن نیمه پرلیوان، یا دیدن لایه‌ای براق در هر پدیده یا عادت به استفاده پایانی خوش برای هر درد سر واقعی در نظر میگیرند زاویه تفکر مثبت‌اندیشی و خوش‌بینی بیانگر آن است که خوش بینی مستلزم تکرار عبارت‌های تقویت کننده با خود است.