ویژگی‌های جسمانی در سالمندی

ویژگی‌های جسمانی در سالمندی عبارت از شاخصه‌ها و تغییرات اندام‌های داخلی و بیرونی بدن انسان است. با افزایش سن و ورود تدریجی به دوران میانسالی، تغییراتی در اندام‌های داخلی و بیرونی افراد ظاهر می‌شود که امری طبیعی به شمار می‌آید. این تغییرات به طور کلی عبارت است از:

ساختاری دستگاه قلبی تنفسی

تغییرات اصلی ساختاری در قلب سالم آن است که افزایش سن، به تدریج از توانایی عضله قلب کاسته می شود و تارهای عضلانی قلب خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند

 تغییرات کارکردی دستگاه قلبی تنفسی

با وجود اینکه تعداد ضربان قلب بزرگسالان و جوانان، در حال استراحت با یکدیگر قابل مقایسه است، لیکن حداکثر تعداد ضربان ناشی از فعالیت های شدید جسمی با افزایش سن بتدریج رو به کاهش می رود. و در این دوره ضربان قلب کاهش یافته ممکن است عامل اصلی تنزل بیشینه اکسیژن مصرفی باشد. حجم ضربه ای قلب در افراد سالمند ممکن است کاهش یابد یا اینکه تفاوتی نکند. سالخوردگان فعال حجم های قلبی خود را بخوبی حفظ می کنند.

سالخوردگان در اثر فعالیت زودتراز جوانان به اوج بازده قلبی خود می‌رسند. سالخوردگان نوعاً فشار خون بیشتری نسبت به جوانان خواهند داشت. کارکرد تنفسی نیز ممکن است به عنوان واکنشی به فعالیت و تمرین شدید در سالخوردگان محدود گردد. در اثر بالا رفتن سن ظرفیت حیاتی انسان کم می‌شود؛ همین طور تعداد مویر های خونی در داخل حبابچه های ششی کاهش می یابد. شاید کاهش ظرفیت حیاتی که در اثر سالخوردگی بوجود می آید مربوط به از بین رفتن خاصیت ارتجاعی بافت های ششی و دیواره قفسه سینه باشد. حاصل نهایی تغییرات قلبی تنفسی این است که در اثر سالخوردگی بیشینه اکسیژن مصرفی و ظرفیت ورزشی فرد کاهش می یابد و دوره بازگشت به حالت اولیه با انجام تمرین شدید ورزشی طولانی‌تر می‌شود.

قدر عضلانی در سالخوردگان

سطوح قدرت عضلانی تا حدود سن 12 سالگی در منحنی مسیری افقی را طی می کند و از آن زمان به بعد افت می کند. تحلیل قدرت در حدود اواسط دهه 12 سالگی بسیار چشمگیر خواهد بود. در دهه 12 سالگی این تحلیل در حدود 16 تا 62% است اما بعد از 11 سالگی تا حدود 71% بالا می‌رود. قدرت عضلانی در هر دو نوع ایزو متریک و دینامیک کاهش می‌یابد. این کاهش بویژه در عضلات ران قابل توجه است. تحلیل قدرت از طریق کاهش تعداد و اندازه تارهای عضلانی اتفاق می افتد (لاغری) به خصوص تارهای عضلانی نوع دوم (تندانقباض). بزرگسالان می‌توانند از طریق تمرین، قدرت عضلانی خود را افزایش دهند؛ به نظر میرسد فقط عوامل عصبی، یعنی یادگیری تحریک عضلانی، باعث افزایش قدرت در بزرگسالان باشد.

انعطاف پذیری در سالخوردگان

بعضی از محققین اظهار داشتند که کاهش در مقدار انعطاف پذیری بعد از سن 79 سالگی چشمگیرتر از دوره‌های قبل از آن است. بدون‌شک یکی از عوامل کاهش انعطاف‌پذیری محدودیت دامنه حرکت کارهای روزمره است. در دوره سالمندی عدم تحرک یقینا عامل اصلی کاهش انعطاف‌پذیری است. تحقیقات نشان داده است که سالخوردگان نیز میتوانند با تمرین دامنه حرکت مفصل های خود را افزایش دهند.