16
فوریه

نظریه استمرار و تعاملی سالمندی

نظریه‌های سالمندی متعددی وجود دارد. نظریه‌های سالمندی عمدتاً توسط افراد گوناگونی ارائه شده و پیرامون جامعه شناسی و رفتار جامعه شناختی سالمندان توسط محققان و پژوهشگران این عرصه ارائه شده است. هر یک از این نظریه‌ها بر مبنای رفتار اجتماعی سالمندان شکل گرفته است. دو نظریه رایج در این زمینه، نظریه استمرار و نظریه تعاملی می‌باشد که در ادامه به تشریح هر یک پرداخته می‌شود.

نظریه استمرار

چارچوب این نظریه توسط یکی از پژوهشگران برجسته جامعه شناسی یعنی نوگارتن شکل گرفته است. این پژوهشگر معتقد است که شخصیت و رفتار افراد، با افزایش سن، تغییر نمی‌کند و رفتار آنان بیش‌تر قابل پیش‌بینی می‌گردد. به طور کلی عادات، ارزش‌ها، پای ‌بندی‌ها و به خصوص شیوه‌ای است که هر فرد بنابر خُلقیات، موقعیت‌های اجتماعی و مادی خود، انتخاب کرده و آن را حفظ  و تداوم می‌بخشند.

لذا با توجه به پایبندی هر فرد به رفتار، منش و نوع روابط اجتماعی می‌توان اذعان داشت که هر فرد چگونه پیر خواهد شد. شخصیت و وضعیت زندگی، عامل مؤثر و حائز اهمیتی برای سازگاری افراد در دوره سالمندی است. همچنین توانایی افراد در طول زندگی افراد حائز اهمیت است. سازگاری و انطباق سالمندان با این دوران به شاخصه‌های گوناگونی همانند بستگی به توانایی شخص، تداوم الگوهای زندگی و طول مدت فرد زندگی دارد. شخصی که در سنین جوانی سازگاری خوبی با محیط دارد، در پیری و سالمندی نیز سازگاری نسبی داشته و دارد.

نظریه‌های تعاملی

این نظریه توسط اسپنس ارائه شده که یکی از پژوهشگران عرصه سالمندان است. این محقق در چارچوب نظریه خود معتقد است که تغییرات سنی منتج از واکنش میان خصوصیات فردی، شرایط اجتماعی و سابقه ارتباط فرد با دیگران در جامعه است.

بدین دلیل در نظریه وی تأکید بر وظایف و نقوشی است که هر فرد در طول زندگی بر عهده داشته است. به طور معمول تمامی افراد جامعه سعی دارند که نقش و وظیفه خود را اصلاح کرده و از نقشی به نقش دیگر تغییر داده و وظایف گوناگونی را تجربه کنند. بدین ترتیب این نظریه بر وظایف و نقش‌هایی است که قرد در طول زندگی خود عهده‌دار بوده است. معمولاً افراد سعی دارند تا نقش و وظیفه خود را اصلاح کرده و متعادل نمایند.