طبقه‌بندی سالمندی

طبقه‌بندی سالمندی امری مشکل است. سالمند، واژه‌ای توصیفی برای مقایسه افراد مسن با افراد جوان‌تر است. البته وقتی از این واژه استفاده می‌کنیم آن را به عنوان واژه‌ای اختصاری و قابل پذیرش برای دوره سالمندی به کار می‌بریم. می‌توان سالمندی را به طور کلی براساس تغییرات سن زمانی، زیستی، اجتماعی و روانی- عاطفی تعریف کرد.

سن زمانی:

سن زمانی به تعداد سال هایی که از بدو تولد طی شده است، اشاره دارد. سن زمانی، مقیاسی عینی برای تشخیص سالمندی است. از این منظر عوامل جنس، نژاد، طبقه و فرهنگ در سالمندی بی‌تاثیر است. پیری از نظر تقویمی به عنوان گذشت ایام تعریف شده است، تعریف ذهنی پیری به چگونگی حس فرد توجه دارد و از نظر عملکردی پیری به عنوان تغییراتی در توان جسمی و روانی فرد تعریف شده است.

غالباً برای سادگی سن تقویمی را مبنای تعریف سالمندی قرار می دهند، اگرچه سن تقویمی افراد شاخص دقیقی برای تخمین عملکردهای جسمی و روانی و اجتماعی آن ها نمی باشد. سازمان بهداشت جهانی با توجه به تفاوت امید به زندگی در جوامع و کشورهای مختلف جهان در یک تعریف کلی سن 60 سالگی را مرز دوران سالمندی در نظر گرفته است در حالی که در کشورهای پیشرفته و غربی با توجه به امید به زندگی بالاتر، به داشت بالاتر و معلولیت کمتر افراد آن جامعه، سن تقویمی سالمندی را 50 سالگی در نظر می‌گیرد. در حال حاضر در بعضی از پارلمان های کشورهای غربی، بحث بر سر این است که سن قانونی سالمندی را به مرز 70 سالگی برسانند.

سن زیستی:

سن زیستی معیاری است از تغییرات جسمی و زیستی در طول زندگی است. سالمند باعث تغییرات متفاوتی در فرد می شود، تغییرات و ظرفیت‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است، انعطاف‌پذیری عصبی، حداکثر ظرفیت شناختی و سلامت دردوران زندگی می توانند مقیاسی برای تغییرات جسمی فرد باشند، همه ی دگرگونی‌های پیری شوم نیست. بسیاری از سالمندان از نظر سلامتی بهتر از جوان ها هستند.

سن اجتماعی:

سن اجتماعی نقش‌هایی را معین می کند که انسان می‌تواند، می‌خواهد و بایستی در اجتماع برعهده بگیرد و یا آرزوی برعهده گرفتن آن ها را دارد. بعضی از نقش های اجتماعی ممکن است با شاخص‌های قراردادی سن تعارض پیدا کند، بدیهی است که بسیاری از متغیرهای اجتماعی به همراه سن متحول می‌شوند. عارض بین سن اجتماعی، روانی و زمانی ناهماهنگی به وجود می آورد. اما هیچ الزامی ندارد که آن ها سن زمانی را دنبال کنند. وابستگی عوامل مختلف اجتماعی و روانی، اثرات مختلف به بار می‌آورد.

سن روانی و عاطفی

بعضی از سالمندان نقص های بارزی در کارکرد حسی و روانی حرکتی متحمل می‌شوند. در حالی که، بعضی دیگر تقریباً متوجه هیچ تغییری در زندگی روزمره خود نمی شوند. معمولاً آسیب‌ها در گروه پیران فرتوت شدیدتر است. ممکن است مشکل بینایی و شنوایی آن‌ها را از انجام بسیاری از فعالیت‌ها و روابط اجتماعی باز دارد و سبب وابستگی آن ها به دیگران شود و نقص های حرکتی فعالیت های روزمره آن ها را محدود کند و اختلالات روانی را در پی داشته باشد.