سلامت روحی سالمندان

آوریل

سالمندان احتياجاتي دارند كه بايد به آنها توجه كرد.

احتياجات عاطفي همواره وجود داشته و به همان ترتيبي كه سن افراد بالاتر مي ،رو نيازها نيز افزايش مي يابد.

در گذشته توجه فرزندان به پدر و مادرها و اصولا افراد جوان تر نسبتبه مسن ترها، بيشتر بود و اخلاق و رسوم حكم مي كرد كه به سالمندان بيشترين احترام گذاشته شود.

اما امروزه كه غالب سالمندان به تنهايي درخانه خود به سر مي برند، هر قدر هم كه وضع زندگي آنها خوب باشد، از توجه عاطفي ديگران و اقدامات جامعه بي نياز نيستند. سالمندان با توجه به شرايط سني و عدم اشتغال جدي، احتياج به وقت گذراني پر بار وسالم به اقتضاي شرايط جسمي خود را دارند.

سالمندان فاقد منابع مجدد دوستي هستند، زيرا اكثر آنها كار نمي كنند و موقعيت ايجاد روابط دوستانه درفضاي كار را ندارند و دوستان هم سن و سالشان را نيز به نوعي از دست داده .اند اين مسئله تنهايي آنها را افزايش مي دهد.

بهترين تفريحات پيشنهادي براي سالمندان با توجه به سواد و روحيات خاص هر فرد شامل مطالعه كتاب وروزنامه، گشت و گذار در فضاي سبز، معاشرت و گفتگو با دوستان ، تماشاي فيلم، خريد، نشستن روي نيمكت و تماشاي خيابان و عبور و مرور مردم ، و بخصوص تماشاي كودكان هنگام بازي و شنيدن موسيقي مي باشد .

در ضمن ترتيب دادن برنامه هاي فوق العاده مثل مراسم عبادي ، جشن و كنسرت و بازي هاي سبك تأثير بسيار خوبي در روحيه سالمند دارد و احساس يكنواختي روزها را از بين مي برد.

تقريبا اكثر سالمندان فرزنداني در قيد حيات دارند و تعداد زيادي از آنها با فرزندان خود زندگي مي كنند با اين حال در روابط بين سالمندان و فرزندانشان مشكلات حادي نيز بوجود ميآيد، مسائلي از قبيل محل سكون (زندگي مشترك، خانه مستقل يا خانه سالمندان) استقلال يا عدم آن در زندگي شخصي بر روابط بين آنها تاثيرات عميقي ميگذارد.

در عين حال اين مسائل از اعتقادات مذهبي و اخلاقي و فرهنگ جامعه نيز متاثر ميشود . گاهي بودن با دوستان براي سالمند مهمتر و لذت بخشتر از روابط با فرزندان است چرا كه سالمندان با دوستان هم سن راحتتر از فرزندان خود هستند و. بنابراين قرار ملاقاتهاي متعددي را ترتيب ميدهند.

سالمندان با هم درباره خاطرات گذشته و دور خود صحبت ميكنند. اين كار پيوندهاي عميقي را بين آنها بوجود ميآورد.

سالمندان منبعي از تجارب و خاطرات تلخ و شيرين گذشته هستند كه نبايد بلااستفاده باقي بمانند.

رويكرد داستان گويي و نقل تجارب و خاطرات گذشته توسط سالمندان، علاوه بر اينكه نسل حاضر را در جريان وقايع موثق گذشته قرار مي دهد، موجب مي شود سالمندان در جامعه نقش شايسته و به حقي براي خود به دست آورند.

نياز به سخن گفتن و مستمع داشتن در انسان بسيار نيرومند است، زيرا بخش عمده حمايتهاي رواني انسان از طريق تعاملات كلامي با ديگران تأمين مي شود.

علي رغم سودمندي تعامل كلامي براي سالمندان، آنها به دليل مشكلاتي در زمينه محاوره كلامي، آلزايمر (كندي در سخن گفتن و فراموشي) مستمعان خود را از دست مي دهند و جامعه كمتر با آنها به گفت و شنود مي پردازد.

آموزش جامعه در نحوه تكلم با سالمندان و صبر و حوصله گوينده مي تواند به ميزان قابل ملاحظه اي سطح تشويش ذهني سالمندان را در تعاملات اجتماعي شان كاهش دهد متأسفانه اكنون روش غالب و نامناسب محاوره با سالمندان به صورت غيركلامي، اشاره سر و دست و جملات كوتاه و مقطع مي باشد كه ميزان طرد شدگي سالمندان از جامعه را به خوبي نشان مي دهد.

باز بد نيست بدانيد كه تحقيقات متعدد ثابت كرده كه وجود حداقل يك نفر از سالمندان خانواده در كنار ديگر اعضاء توانسته است به ميزان قابل توجهي به برقراري فضاي خانوادگي سالم كمك كند و حتي براي فرزندان خردسال مايه علاقه مندي و دلگرمي باشد.

براي برقراري ارتباطي سالم باسالمندان بايد به نكات زير توجه ويژه اي داشته باشيم :

نخستين اصلي كه در ارتباط با سالمند بايد رعايت شود ارزش و احترام به گفته هاي اوست .

منظور اين نيست كه براي برقراري ارتباط موثر با سالمند بايد هرچه اوميگويد قبول كنيم ، بلكه منظور آن است كه به او و حق او براي فكر كردن و سخن گفتن احترام بگذاريم.

همدلي با سالمند يعني علاقه و تلاش فردي براي فهميدن دنياي خاص او و خود را در درجايگاه او قراردهيم وبفهميم كه او در موقعيت هاي مختلف چه فكر يا احساسي دارد. مراقبت واقعي از سالمند مستلزم آن است كه توجه خود را به كليت سالمند معطوف كنيم ، نه صرفا به خدمتي كه همان لحظه به او ارائه مي دهيم .

فرد روش قابل اعتمادي براي ارزيابي هيجانهاي اوست، چون پيامهاي غير كلامي بسيار قدرتمند هستند و معمولا حتي بدون آنكه واژه ها را بشنويم، به هيجان هاي فرد كه از تن صدايش استنباط مي كنيم ، پاسخ مي دهيم .

فرياد زدن راه مناسب براي برقراري ارتباط با فرد كم شنوا نيست چون ممكن است در او اين احساس را پديد آورد كه ما از جانب او خشمگين هستيم نشستن در كنار سالمند، صحبت چهره به چهره با او ، و اختصاص وقت كافي براي صحبت با او، همه روشهايي براي ارسال اين پيام غير كلامي هستند كه به مراقبت از او علاقمند هستيم و قصد كمك به او را داريم. بايد به پيام هايي كه سالمند از طريق بدن ارسال مي كند توجه كنيم .

چهره انسان توانايي بالايي دارد . حالاتي مثل لبخند ، اخم ، در هم كشيدن چهره ،پيامهاي براي اومي باشند بايد مواظب باش يم كه چهره ما پيام ديگري جز آنچه قصد گفتنش را دار يم به سالمند منتقل نكند.

از تماس چشمي براي جلب اعتماد سالمندان استفاده كنيم.زيرا تماس چهره به چهره و چشمي اين فايده را دارد كه براي سالمند دچار مشكل شنوايي امكان لب خواني را فراهم مي .كند اغلب افرادي كه از سالمندان مراقبت مي كنند ، جوانترند در نتيجه سرعت گفتار و حركات آنان براي سالمند آزار دهنده ميشود.كندي فرايند هاي رواني – حركتي از ويژگي دوران سالمندي است .

اجازه دهيم سالمند خود جمله هاي خود را كامل كند. در ارتباط با سالمند ” هرچه آهسته تر بهتر” . انتظار براي سالمند دشوار است و وادار كردن سالمند به انتظار كشيدن بي جهت ،نوع خفيفي از بدرفتاري به شمار مي آيد. لمس يك نياز اساسي انسان و ابتدائي ترين شكل ارتباط است و افرادي كه بيش از همه به آن نياز دارندسالمندان هستندكه اغلب از آن محروم اند..

محبت ، تفاهم ، اعتماد و اميد را ميتوان با قرار دادن دست بر روي شانه ، نوازش كردن پيشاني ، يا نگهداشتن دستي لرزان در دستي استوار و قويتر به ديگري انتقال داد .پس كاربرد مناسب لمس براي سالمندان بسيار سودمند است .

باتوجه به اينكه سالمندان براي جمع كردن افكارشان به زمان بيشتري نياز دارند دراين گونه مواقع گفتن هيچ واژه اي لازم نيست .در هنگام سوگ ،درد ، اضطراب صرف حاضر بودن بدون گفتن واژه اي يا انجام كاري ، بهترين فرم ارتباط خواهد بود”هيچ نگفتن نيز چيزي گفتن است . سالمندان از احساس بطالت و بيكاري و بركنار ماندن از زندگي اجتماعي رنج مي برند .

براي رفع اين احساسات بايد برنامه هاي جمعي براي سالمندان در نظر گرفت ، مثلاً سالمندان با هم به مطالعه روزنامه و مجله بپردازند به ، گردش ها و سفرهاي كوتاه دسته جمعي بروند و مورد مشورت قرار گيرند .مسئله مهم ديگر ، كار است. كار سبك بهترين وسيله براي گذراندن عمر رد كهنسالي مي باشد .

كار نه تنها پاسخگويي به يك نياز واقعي در ارتباط با سالمندان است بلكه با مديريت صحيح ، نتايج كار سالمندان مي تواند پاسخگوي قسمت هاي زيادي از نيازهاي جامعه باشد.

سالمند احتياج به امنيت رواني و جسمي دارد و بايد در طراحي فضاهاي مرتبط با سالمند اين مسئله مورد توجه قرار گيرد .

سالمند بايد مطمئن گردد كه در موقع ضرورت به كمكش خواهند شتافت و يا در موقع بيماري امكانات معالجه وي فراهم خواهد شد و در فضايي كه پا مي گذارد آرامش دارد و مورد آزار قرار نخواهد گرفت.

مي شود پير بود اماسرزنده

مهم نيست چند سال داريد كافي است از همين لحظه بيشتر مراقب سلامتي خودتان باشيد تا در سال هاي بعد، از زندگي سالم تر و با نشاط تري برخوردار باشيد .

پيري به معناي بازنشستگي ،پدر يا مادر بزرگ شدن يارسيدن به يك سن خاص سالمندي نيست ، بلكه پيري يك فرآيند مادام العمر است .

افرادي كه شانس رسيدن به سن سالمندي را مي يابند، كساني هستند كه با موفقيت مراحل مختلف زندگي راپشت سر گذاشته اند .

پيري موفق، متضمن چندين عامل است كه اكثر آنها تحت كنترل شما قرار دارد، يعني نوع نگرش شما به مقوله پيري ، فعاليت ها ، مراقبتهاي بهداشتي و روابط بين فردي . اگرچه جسم شما پير مي شود اما ذهن شما تا هر زمان كه اراده كنيد جوان خواهد ماند .

اگر اميد به داشتن عمري طولاني، سرشار از شادابي، خوش طبعي و روابط اجتماعي محكم داشته باشيد ، آن هنگام است كه اين طرح ذهني تامدت زيادي آينده شما را رقم خواهد زد .

شوخ طبعي وقدرت كنار آمدن بامشكلات وتغييرات به شما كمك مي كند از پس هر مشكلي بر آييد.